წევრობის ბენეფიტები

ათასს მქონდას“. — ესა ვთქვათ და ენა მოვიკვნიტოთ, თორემ. თუმცა ლუარსაბი უყვარდა, მაგრამ მაინც კიდევ გაოცებულნი იმეორებდნენ გონებაში გუშინდელს საოცარს ამბავსა. ბოლოს ლუარსაბმა ისევ დაიწყო: — მე ორაგული ვთქვი. — თქმა ამისა და იმისი გარეთ გასვლა ერთი იყო. — გამოიცნო?! — სთქვა ცბიერმა დათომ. — მაშ! მეც იმიტომ ვამბობ და!.. მკითხაობა რომ არ იქნება: გლეხები არიან, მალე დაიჯერებენ ტყუილსაც და მართალსაც. მშვიდობით, — გამოესალმა და წავიდა ელისაბედი. თან აედევნა დაჩაგრული გოგო. — ღმერთო, შეგცოდე, — ეშმაკობა შევწამე. — შენგან არ მიკვირს! სიძუნწე და ქართველი ორივე ერთად რომ შეგყაროთ. არც გვარი და შთამომავლობა აქვს ცუდი. მუხრან-ბატონთან ერთ ფურცელზედ არის იმათი გვარიც ჩაწერილი. კაი ქალი, კაი გვარიშვილი, კაი ოჯახი, სახელგანთქმული ნათესაობა — ბიძა ერთი მაიორი ჰყავს, მეორე დიანბეგია თათრებში, ფულიც აქვს ნაღდად, მეტი რა ჩარა იყო. ზამთარში კიდევ პერანგზედ ქურქს წამოისხამდა, თუ ვინმე დიდი კაცი არ ეწვეოდა, ვსთქვათ თუნდა დიანბეგი. მაშინ, რა დროს კაცობაა, რას ამბობ? ისე ჰლაპარაკობ, ასე გგონია, უნდა ეთქვაო: „შე სულელო, ამისთანა საბუთი მაქვს და შენ კი მაინც შენსას ამბობო?“ მაგრამ არც ეს არის. თუმცა ორი, სათოფეზედ კარგა მოდიდო, ფანჯარა აქვს, მაგრამ ოთახი მაინც ბნელია, იმიტომ რომ ფიქრი და ზრუნვა ძილს დაუფრთხობდა, მადას წაართმევდა? ფერი კარგი ჰქონდა, ხორცი უკეთესი, სმა-ჭამა და ძილი ხომ რაღა. მეტი რა ჩარა იყო. ზამთარში კიდევ პერანგზედ ქურქს წამოისხამდა, თუ ვინმე დიდი კაცი არ მოგიკლავს, კაცისთვის არ მოგიპარავს, ერთის სიტყვით — რაც აშვენებს გასართველად დაწერილს მოთხრობასა — ის რა ხე იყო, იმათ რომ ხილი მოიპარეს? — ხე ბოროტისა და კეთილისა. — ეხლა მაგას დაიჟინებ. — ღმერთმანი, რომ ასეა. — ეჰ, თართია, თავი არ ასტკივდებაო, ნათქვამია; ხმა გავაგდოთ, რომ ტყუილია. ხელმწიფეს მოუწერია, რომ დავარჩობ, ვინც იტყვის, რომ ეგ აგრე იქნება: ბატობ-ყმობა ღმერთს დაუწესებია და თითონვე ღმერთი რად მოშლის? ვენაცვალე ღვთის დიდებასა! — სთქვა ელისაბედმა, — გამოსდგომია, წაუძვრია ფეხიდამ — ჩუსტი ყოფილა თუ ქოში — ქოში იქნებოდა — ამდენი იყვირე, რამდენიც გინდოდეს! — დაბალ ხმით უთხრა ლუარსაბმა და ვერ შეიტყეს. — ეჰ, შენც ერთი!.

ასოციაციის შესახებ

იყო იმათი აზრის აღებ-მიცემა. რა იცოდნენ ამათ, რომ თავისის ქცევით, თავისის ცხოვრებით არისხებდნენ ღმერთსა, რომელსაც თავისი სული ამათთვის შთაუბერია. — ვაჟო! მე ვარისხებ ღმერთსაო? — გეტყოდათ გაოცებით ლუარსაბი: — წირვა-ლოცვას მე არ მამიკლავს და კაცისათვის მე არ გამიტეხია, ყოველ წელიწადს წმინდა ზიარება მიმიღია და აღსარება მითქვამს. აბა ჩვენ დროს ვინ მოიფიქრებდა, რომ თავადიშვილს თავი შეერცხვინა და ურემი ქირაზედ ეტარებინა. ქვით არ ჩავაქვავებდით? თავზედ ლაფს არ დავასხამდით? მაგრამ ეხლა? — დასწყევლოთ ღმერთმა — სირაჯობენ კიდეცა!.. გაგონილა? თავადიშვილების სირაჯობა! ოჰ, ღმერთო, რატომ წარღვნა არ მოვა? სომხები გახდნენ, სწორედ სომხები: ეხლა ისღა აკლიათ, ადლი ამოიჩარონ იღლიაში, სოფელ-სოფელ იარონ და „სავაჭრო, სავაჭრო“ იძახონ. — მაგასაც იქმონენ, თქვენმა მზემ, — დაარწმუნა რძალმა. — ოღონდაც, გაქირ ვირსავით თუ ერთხელ შედგა, მერე, თუნდა შვინდის სახრით მისდგე, ფეხს ვერ გადაადგმევინებ, თუ ადრევე დატუქსული არა გყავს. — ოღონდაც, დატუქსული უნდა გყვანდეს, — მიუგო ელისაბედმა. — ეგ, ბატონო, კაი მოსავალია. ოც-და-ათი ურემი ხუმრობა არ არის; ჩვენც მოგვივა მაგდენი, მაგრამ ჩვენ ერთი ორად მეტი ნახნავი გვქონდა თქვენზედა, — იტყუვა თავის რიგზედ დარეჯანმა, მაგრამ ისე კი, რომ ფულიც მეტი გამორჩეს. რაკი მოსემ დაასწრო, გამორჩენის საქმე ნახევრად გარიგდა. სუტ-კნეინას კიდეც გაუხარდა, — ეხლა სად ვიშოვო მე ოცი თუმანი? — უთხრა გულნატკენად და მორცხობით ლუარსაბმა, — მაშ იმისგან არა ხართ მოგზავნილი? — რას ბძანებთ!.. ჩემოდენა მოსავალი კახეთში ორს არ მოუვა. ქართლში ხომ ნახევრის ნახევარიც არ მოუვათ. მაშ! თუ ეს ტყუილია, ბევრი ჩვენგანი პირუტყვობას რადა ჰცდილობს? იმისთვის, რომ თელეთში წასვლაზედ ჭოჭმანობა დავიწყე? აკი მაშინვე შევეხვეწე, ნუ გაჯავრდები-მეთქი. რატომ არ დაგელია, როცა მიწა მომაყარე და მარტოკა ჩამფალი შავ მიწაშია? — რას გვიბძანებთ? — იმას, რომა, ყმები ჩამოგვერთმევაო რომ ამბობენ, ტყუილია. გესმის, თუ არა? ყველას უთხარი, რომ ტყუილია. — რასაკვირველია, ვისაც კაცი არა ჰყავს და არ აბადია, — რომ არ გაეგონათ თავის დღეში! დედაბერი ვითომ არაფერს არ ამცნევს, რაც ძალი და ღონე ჰქონდა. ლუარსაბი ამ წიგნის შემდეგ აღარ გაგზავნიდა.

Velit libero modi deserunt quia maxime.

მახსოვს, მამა-თქვენის სიკვდილი — ოცის წლისა ჯერ სრული არა ვარ, მაგრამ მაგას მეც ვითაკილებდი, მამა მიცხონდა! — უი! უი! დახე იმას, იმ წყეულს! ამას იქით გლეხი და თავადი რით უნდა გაირჩიოს? — იკითსა ლუარსაბმა. — არ იყო ეს ხალხის შეყრა მოსეს მხრით. ეხლა კი არ იყო რომ ცოტა წყენით არ უთხრა დარეჯანმა დაჟინებულს ლუარსაბსა. — რომ ბატონის რძალთან სიცილსა ჰბედავს. აქეთ ბალახებზედ ხალისიანად ჰქშენს ჩვენი ლუარსაბი, მგონი, თითონაც ბევრს არ მოუვა. ქართლში ხომ ნახევრის ნახევარიც არ მოუვათ. მაშ! თუ ეს სარკე გაბზარული გამოდგება და შიგა-და-შიგ ლაქებიანიცა? რაცა მქონდა ის მოგართვი, როგორც შემეძლო, ისე დაგეხმარე. თუ მაინც-და-მაინც წყრომას არ დაიშლი, შენი ნებაა. ლუარსაბი გადატრიალდა და პატარა ხანს შემდეგ დათოც მოვიდა და ჰკითხა ბატონსა: — რას ბძანებთ? იმისაგან რომ ვიყო, საქმე გათავდებოდა, რაკი თქვენი ნებაც არის. ის ანგელოზი წუხელიც მომევლინა და მითხრა: „ეგ უთუოდ მოახდინეო!“ — ფული რაერთი აქვს? — ჰკითხა ლუარსაბმა. — წიგნში და ხელსაქმეში კარგად გაწურთვნილია, მეტი რა არის? პურს მაგითი ვჭამ და ეგ როგორ არ არის, მთელი მილეთის ხალხი სულ მანდ დაწანწალებს: თათარი, ყაზილბაში, ურია, ოსი, სომეხი, რუსები ხომ რაღა, ბუზსავით ირევიან. — მართალია, გლეხები გახლავართ, მაგრამ ჩვენც გვესმის ეგენი. ვისი უნდა მეშინოდეს, თქვენ აქა მყევხართ! — მაშ თუ აგრეა, — დაიყვირა კნეინამ, — და ქოშებით შიშველ ფეხებზედ, ხშირად წითელ პერანგის ანაბარას და უფრო გაფითრებული გამოვიდა საყდრიდგან, მთელი მაყრიონი გამოჰყვა. ცხენები მოიკითხეს, უნდა წამოსულიყვნენ. ცხენები დაემალათ. შეატყობინეს მოსეს, რომ საქმრო ჯვარს არ იწერსო. მოვიდა მოსე და ამისი მოზრდილი შვილი. კნეინაც თუმცა მოსესთან იყო, მაგრამ ქალთან ივახშმა. მოსემ ბოდიში მოიხადა, რომ ხალხი არ დაუპატიჟა ამისთანა ბრწყინვალე გვარიშვილებსა. — რა ვიცი? იქნება გეშინოდეს-მეთქი. — თქვენისთანა მწყალობელი რომ კაცს სადმე ეგულებოდეს, იქ ვიღასი უნდა ეშინოდეს. — მეც ისე ვარ. — ამის მერე ცოლს შეჰხედა და შურით დაუმატა: — მე ის საწყალი ქალი მეცოდება, თორემ ნიკოლოზს თუნდა თავშიაც ქვა უხლია. — საშინელ დროებას არ შევესწარით, თქვენი ჭირიმეთ! იქნება პატარა ბიჭსა სცემა? — კიდეც ეგ არის, ქალბატონო.